Kinderen van de Staat. Jeugdzorg in ademnood
De wereld van jeugdzorg staat in brand. Het is chaos. Kinderen en ook ouders zijn de slachtoffers. Er zijn wachtlijsten voor ongeveer alle soorten van jeugdzorg; hulp bij opvoedproblemen, bij leerproblemen, of bij autisme. Maar ook bij zeer ernstige psychiatrische aandoeningen als eetstoornissen of suïcidaliteit. Jaarlijks zijn er zo’n 46.000 kinderen uit huis geplaatst en zitten er soms tot 3.000 kinderen in een gesloten instelling. Kinderen die uit huis zijn geplaatst worden Kinderen van de Staat, maar voldoende toezicht van de staat ontbreekt. Kinderen worden toevertrouwd aan voogden en aan commerciële organisaties, waar gemotiveerde medewerkers op de vloer vaak overwerkt zijn. Marktwerking richt zich op omzet en concurrerende partijen drukken elkaar uit de markt ten koste van de kwaliteit van de jeugdzorg. Aanbestedende wethouders van gemeenten geven jeugdzorg in handen van private organisaties. Financiële structuren van die op winst beluste bedrijven zijn niet transparant.
Nederland is kampioen uit huis plaatsen. Kinderen komen hier meer dan in welk ander land, in pleeggezinnen of instellingen terecht. Vaak ook in gesloten instellingen voor jeugdzorg, de zogeheten JeugdzorgPlus. Ze gaan achter tralies. Er is geweld, van personeel richting kinderen en agressie tussen de jongeren onderling. Kinderen belanden er, onder het mom van veiligheid, veelvuldig in de isoleercel. Naakt met alleen een mensonterende ‘scheurjurk’ aan. Kinderen van de Staat beschrijft ook hoe alle kinderen die in pleeggezinnen en in -gesloten- instellingen terechtkomen, vervolgens levenslang zijn getraumatiseerd.
Hélène van Beek (1964) is onderzoeksjournalist. Zij werkt(e) onder meer voor dagblad Trouw en voor Zembla en ‘Witteman Ontdekt’ (VARA-tv). Van 2010 tot op heden maakte zij reportages voor Argos (onderzoeksjournalistiek VPRO-radio). Daarvoor was zij achttien jaar verslaggever voor dagblad De Gelderlander. Van Beek studeerde nieuwste geschiedenis en persgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Ze volgde daarna de postdoctorale opleiding journalistiek voor academici. Hélène van Beek is lid van de Vereniging van Onderzoeksjournalisten (VVOJ).
De auteur werkte drie jaar aan Kinderen van de Staat. Ze interviewde vele jongeren en hun ouders, werknemers en deskundigen uit de jeugdzorg, alsmede jeugdrechtadvocaten. Ze raadpleegde alle actuele onderzoeken en literatuur. En ze haalde geheime informatie naar boven over een omstreden aanbesteding voor gesloten jeugdzorg. Een actueel zwartboek met sociale en politieke gevolgen.
Judith de Leeuw
Judith de Leeuw (1995), als straatartiest opererend onder de naam JDL Street Art, is de maker van dit kolossale kunstwerk op canvas in Heerlen, en gaf het als titel Kind van de Staat. Zelf was ze slachtoffer van een falende jeugdzorg in diverse tehuizen. Het kunstwerk dat Judith voor Kinderen van de Staat maakte, een gepijnigd meisje op een doek van 5,5 bij 8,5 meter, werd in New York bekroond; het is uitgeroepen tot een van de tien meest kunstzinnige street art-werken ter wereld. Fotografe Carla van Puttelaar bracht dit scheppende werk in beeld.
Het kunstwerk visualiseert het idee van gevangenschap, nauwelijks in staat te bewegen of te ademen. Het onderwerp is gevangen in een bevroren staat, bevroren emoties als gevolg van een onderdrukkend en onverschillig systeem. Het is een parallel met de staat van gevangenschap waarbij alle hoop is verdwenen, laag voor laag afgesneden in de loop van vele harde jaren.
Door haar persoonlijke verhaal te vertellen, en door dit kunstwerk te maken, levert Judith haar aandeel in de strijd tegen het onrecht van het opsluiten van onschuldige jongeren; voor de Kinderen van de Staat.
Judith de Leeuw is internationaal doorgebroken als JDL Street Art. Geholpen door de beweging Getting Up maakte ze dit kunstwerk. In 2013 kon ze beginnen aan een Design & Art opleiding, in 2015 kreeg ze haar eerste opdracht en kon ze afstuderen in 2016. In datzelfde jaar maakte ze een muurschildering van Amy Winehouse in Amsterdam dat virtueel de wereld rond ging. Haar projecten brachten haar wereldwijd rond de aardbol, van Europa tot Azië. Realistische afbeeldingen op grote gebouwen zijn voor haar een bron van motivatie en vormen een artistiek kenmerk van haar werk. (Zie voor haar werk: https://streetartunitedstates.com)
Colofon
Omslagillustratie: Canvas painting 5,5 x 10 mtr – Street artist Judith de Leeuw, JDL
Fotografie van model – Carla van de Puttelaar/ Canvas painting- Leo Veger
Video: Ravnikar Visuals
Facilitaire diensten: Stichting Getting Up
Foto auteur: Gerard Verschooten
Vormgeving omslag en binnenwerk: Guusje van Beek
Boekopmaak: Coco Bookmedia
Druk Wilco, Amersfoort
Producent project: Gerard Steijn
Uitgever namens Nobel: Rob Bakker
e-mail: nobelboeken@gmail.com
Uitgave mede mogelijk gemaakt door Fair Life Foundation
nobelboeken.nl 